Opony

Jak zbudowana jest opona rowerowa?

Konstrukcja opon rowerowych, zasadniczo nie bardzo różni się od innych dyscyplin, w których są one wykorzystywane. Jednak mamy świadomość, że pewne pojęcia mogą być nie do końca jasne i lepiej je usystematyzować na początku.

• Bieżnik

Jest to zewnętrza część opony mająca bezpośredni kontakt z podłożem. W zależności od przeznaczenia opony może mieć kształt zupełnie gładki w oponach szosowych po wysokie rzadko ułożone kolce w oponach na błoto.

• Korpus opony rowerowej

Jest podstawą dla bieżnika, zbudowany jest z wielu gęsto tkanych nici ułożonych pod różnymi kątami. Gęstość oplotu TPI (nici na cal kwadratowy) określa jak jakość i odporność na przebicia opony. Im wyższe TPI tym opona rowerowa będzie bardziej elastyczna i responsywna. Jednak rzadszy splot gwarantuje grubsze włókna, dzięki czemu wytrzymałość opony rośnie.

• Ścianka boczna

Zaczyna się poniżej bieżnika i ciągnie aż do stopki opony. Czasami jest wyposażona w dodatkowe wkładki mające zwiększać odporność na przebicia.

• Stopka opony rowerowej

Krawędź opony, która jest w bezpośrednim kontakcie z obręczą. W branży rowerowej wyróżniamy dwa rodzaje materiału używane na stopki. Opona rowerowa drutowa posiada drut stalowy, jest to rozwiązanie stosowane głównie w tańszych oponach. Opona rowerowa zwijana, tutaj przeważnie stosuje się sznur aramidowy, pozwalający zredukować masę, dotyczy to głównie opon z wyższej półki.

Ochrona przed przebiciem

W oponach wyższej klasy stosuje się dodatkowe warstwy mające na celu podnieść właściwości antyprzebiciowe. Głównie dotyczy to opon bezdętkowych (tubeless). Wzmocnienia takie mogą występować zarówno na korpusie opony, jak i ściankach bocznych, a wykorzystywany materiał to nylon lub wkładki butylowe. Każdy producent posiada swoją nomenklaturę dla różnych typów wzmocnień.

Jak wybrać oponę rowerową ?

Rozmiar koła rowerowego

Przed wybraniem się do sklepu bądź rozpoczęciem poszukiwań nowej opony do naszego roweru w internecie, dobrze jest poznać jej rozmiar. Znajdziemy go na ścianie bocznej opony w naszym rowerze. Popularne zapisy to w przypadku rowerów MTB 29x2.1; 27,5x2.4 gdzie pierwsze liczby określają średnicę koła, a druga wartość to szerokość obie wartości podawane są w calach. Dla opon szosowych zapisy nieco się różnią i możemy spotkać np. 700cx25 gdzie ponownie pierwsza wartość to średnica koła a druga to szerokość, jednak tym razem wyrażone w mm.

Naturalnie nie musimy się stricte trzymać tego samego rozmiaru, najważniejsze to kupić opony pasującym rozmiarze koła. Jak chodzi o szerokość tutaj przeważnie mamy pole manewru. Przy czym limit stanowić będzie miejsce w ramie i widelcu. Istotnym jest tu fakt, że u różnych producentów te same szerokości mogą być nieco różne. Dla przykładu opona 29x2.4 firmy Maxxis będzie miała podobną szerokość jak opona Continental 29x2.2, wynika to z faktu, że każdy producent mierzy opony w nieco inny sposób, co daje na koniec inne rezultaty.

Typ bieżnika

Podstawowym czynnikiem decydującym, o tym jakiej opony do roweru powinniśmy szuka, jest styl jazdy, jaki uprawiamy. Przy czym nie mamy tutaj bezpośrednio na myśli samej dyscypliny, bardziej chodzi nam o to, gdzie i w jakich warunkach jeździmy.

Podział opon rowerowych można wykonać na podstawie posiadanego bieżnika i wyróżniamy tutaj:

• opona rowerowa typu slick-najlepiej nadają do się do jazdy po szosie i mieście, gładki bieżnik zmniejsza opory toczenia, czasami posiadają lekkie nacięcia (inaczej zwane lamelami) mające pomóc odprowadzić niewielkie ilości wody 

• opona semi-slick-inaczej pół terenowa, czoło bieżnika jest gładkie lub posiada bardzo delikatny bieżnik, natomiast po bokach występują już bardziej agresywne kostki bieżnika, które, gdy wjedziemy w teren oraz w zakrętach mają za zadanie zwiększenie przyczepności 

• opona do roweru górskiego terenowa-kostka bieżnika idealnie sprawdza się w terenie i najlepiej się w nim czuje, na asfalcie będzie generowała znaczne opory toczenia i szybciej się zużywała, naturalnie występują opony o bieżniku mniej lub bardziej agresywnym, który dobieramy do terenu, w którym jeździmy

Mieszanka gumy w oponach rowerowych

Gdy mamy już wybrany bieżnik nowej opony, należy zastanowić się jaką mieszankę potrzebujemy w naszym rowerze. Twardość gumy określa się przy użyciu durometru, a do opisu wykorzystuje się twardość Shore'a. Im niższa wartość tym mieszanka gumy będzie miększa i gwarantując lepszą przyczepność, jak się też łatwo domyślić jej zużycie będzie postępowało znacznie szybciej. Producenci opon rowerowych stosują swoje nazewnictwo dla różnych twardości / mieszanek gumy, rzadziej podają wartości samej twardości. Ponadto starają się oni łączyć kilka twardości w bieżniku, aby zoptymalizować zużycie. Często środkowa część bieżnika posiada nieco twardszą mieszankę niż klocki boczne, ponadto sam rdzeń bieżnika też często jest twardszy niż warstwy zewnętrze.

Opony bezdętkowe / opony tubeless

Coraz popularniejsze zwłaszcza w rowerach górskich stają się opony bezdętkowe. Jednak aby, je stosować musimy posiadać do tego celu dedykowane obręcze. Jak sama nazwa wskazuje, opony tego typu nie wymagają dętki, są zakładane bezpośrednio na obręcz i pompowane. Producenci poprzez napis na oponie tubeless lub tubeless ready (TLR) określają czy można taką oponę używać bez dętki, czy nie. Zaletą takiego rozwiązania jest, przede wszystkim możliwość stosowania niższego ciśnienia niż w systemie z dętką. Opony te są też bardziej odporne na przebicie, ponadto zalecane jest wlanie do wnętrza opony mleka / płynu uszczelniającego. W dużym uproszczeniu jest to płynny lateks, który po pierwsze uszczelnia cały system, a w momencie przebicia opony po trafi załatać powstały otwór.

Opony rowerowe miejskie

Opony przeznaczone do rowerów miejskich, mają zapewnić maksymalny komfort oraz niskie opory toczenia. Dlatego też ich bieżniki są gładkie, natomiast szerokość nieco większa. Często posiadają dodatkowo ponacinane rowki, aby zachować przyczepność w mokrych warunkach. Powszechnie spotykane są w nich wzmocnienia antyprzebiciowe przydatne podczas pokonywania krawężników oraz nierówności miejskich aglomeracji. Ścianki boczne opon miejskich posiadają elementy odblaskowe, poprawiające nasza widoczność boczną. 

Opony rowerowe trekingowe / turystyczne

Zbliżone konstrukcją do opon miejskich, jednak wyposażone w nieco agresywniejszy bieżnik. Tutaj głównie rozbudowane są klocki boczne, które mają poprawić stabilność przy jeździe w lekkim terenie oraz na zakrętach. Jednak samo czoło bieżnika, też może posiada delikatną kostkę lub coś na wzór drobnej siatki. Większość opon trekingowych posiada wzmocnienia zapobiegające przebiciu opony.

Opony rowerowe szosowe

Mierzące niekiedy tylko 23 milimetry szerokości napompowane do ciśnienia nawet 9 barów, opony szosowe od razu zdradzają swój charakter i przeznaczenie. Minimalizacja oporów toczenia przy zachowaniu maksimum trakcji. Dlatego też zwłaszcza w centralnie części bieżnik jest kompletnie gładki. W zależności od modelu i warunków, do jakich jest przeznaczony, opony te mogą pozostać zupełnie gładkie lub posiadać niewielki nacięcia tzw. lamele w części bocznej. Konstrukcja taka ma poprawić trzymanie w zakrętach, zwłaszcza w mokrych warunkach.

Opony gravel

Szczególną kategorię opon szosowych stanowią opony do graveli. Ich założenia nie są aż tak restrykcyjne, jak chodzi o opory toczenia i masę. Dlatego są nieco szersze i ilość bieżnika jest zdecydowanie większa i bardziej widoczna. Należy mieć na uwadze, że opony te częściowo mają pełnić funkcję amortyzacji, dlatego większy balon nadaje do się do tego idealnie. Zapewne nikogo nie zaskoczy obecność wkładek zapobiegających przebiciu oraz systemu TLR (tubeless ready).

Opony rowerowe MTB - do roweru górskiego

W tej grupie opon różnorodność jest największa, zarówno pod względem rozmiarów, typów bieżnika, wzmocnień jak i rodzajów mieszanek gumy. Wynika to głównie z tego, że zupełnie inne warunki bedą stawiane oponie do jazdy w ternie suchym i skalistym, a inne oponie na błoto, bądź warunki leśne mokre. Naturalnie występują opony w miarę uniwersalne, które z drobnymi kompromisami zaspokoją potrzeby na cały sezon i wszystkie warunki. Przykładem, może być tutaj opona Maxxis Assegai, która jest doskonałą oponą na przód, na zasadzie załóż i zapomnij. Niestety, ciężko nam doradzić zaocznie opony górskie, polecamy zdefiniować swoje potrzeby i przedstawić je podczas zakupu, wówczas dobierzemy zestaw idealny na przód i tył. Naturalnie warto czytać opisy, gdyż producenci starają się możliwie najbardziej szczegółowo opisać parametry swoich produktów i ich najlepsze zastosowanie.

Opony E-bike - do roweru elektrycznego z napędem elektrycznym

Oczywiście w większości przypadku, można stosować opony przeznaczone do klasycznych rowerów. Warto jednak mieć na uwadze, że waga elektryków jest większa, co wpływa również na obciążenie opon. Ponadto pokonywane przebiegi mogą znacząco zwiększać zużycie ogumienia. Producenci starają się wyjść temu naprzeciw, tworząc opony dedykowane rowerom elektrycznym. Posiadają one dodatkowe wzmocnienia oraz twardszą mieszankę gumy w czołowej części, aby zwiększyć żywotność.

Wkładki antyprzebiciowe do opon rowerowych

Zalecane do opon tubeless, jest to dodatkowa warstwa materiału, najczęściej w formie pianki, pomiędzy oponą a obręczą. Jej główne zadanie to tłumić uderzenia przy dobiciu opony rowerowej do obręczy i wyeliminować uszkodzenia. Ponadto pozwalają dodatkowo zmniejszyć ciśnienie w gumach, gdyż często pełnią również funkcję stabilizującą oponę na obręczy.